زبان مادری و زبان دوم، پرسش های مادران
برگردان: لیلا اجتهادی
چرا یادگیری زبان مادری مهم است؟
کودکی که زبان مادری خود را به خوبی می داند بسیار راحت تر زبان دوم را می آموزد. همچنین در مدرسه موفقیت های بیشتری کسب می کند و نوشتن و خواندن را آسان تر یاد می گیرد.
زبان مادری کودک من چیست؟ آیا کودک می تواند دو زبان مادری داشته باشد؟ تفاوت زبان مادری و زبان اصلی چیست؟
زبان مادری زبانی است که کودک از هنگام تولد(پیش از سه سالگی) آن را یاد می گیرد و اکثر مواقع در اطراف خود می شنود. اما برخی کودکان می توانند بیش از یک زبان مادری داشته باشند: کودکانی که از زمان تولد دو زبان را همزمان یاد می گیرند. در چنین شرایطی یکی از زبان ها می تواند « زبان اصلی» به شمار آید. زبان اصلی زبانی است که کودک به طور معمول از آن استفاده می کند و هنگام استفاده از آن کلمات متعدد و جملات بلند به کار می برد و مکث ها و وقفه های کمتری در آن دارد.
چطور می توانم به کودکم در یادگیری زبان مادری کمک کنم؟
کودک زبان مادری خود را هنگامی یاد می گیرد که الگوهای مناسب زبانی را در اختیارش قرار دهیم و با او سخن بگوییم. او با شنیدن و حرف زدن با اعضای خانواده، مربی و دوستانش زبان را می آموزد. پس با کودکتان به زبان مادری سخن بگویید. اشیاء مختلف را برایش نام ببرید، از آنچه انجام می دهید و از احساساتتان حرف بزنید، داستان تعریف کنید و ایده هایتان را شرح دهید. زمانی که ترانه ها، شعرهای کودکانه و داستان هایی را که در زبان مادری یاد گرفته اید با او سهیم می شوید به کودک خود کمک می کنید تا با کشف فرهنگ و هویت خود شروع به سخن گفتن کند.
وقتی کودک در حال یادگیری زبان دوم است با چه مسائلی رو به رو می شویم؟
*یک دوره سکوت در زبان دوم که ممکن است به 6 یا 7 ماه برسد : کودک برای درک یک زبان جدید نیاز به زمان دارد. در این زمان او به گوش کردن می پردازد و سعی در سخن گفتن ندارد. او باید به پیشرفت در زبان مادری اش ادامه دهد.
*ترکیبی از دو زبان : گاهی اوقات کودک واژگان دو زبان را در یک جمله بکار می برد تا آن ها را جایگزین واژه هایی کند که نمی داند.
*اشکالات دستوری : کودک تا زمانی که تمامی قوانین زبان جدید را بیاموزد در بکار بردن آن اشتباه هایی خواهد داشت.
از چه زمانی باید با زبان دوم آشنا شد؟
یادگیری زبان دوم می تواند در هر سنی صورت پذیرد. هر چه زودتر این اتفاق بیفتد بهتر است. مهم است که کودک هر زبانی را در ارتباط با کسانی که آن را خوب حرف می زنند یاد بگیرد. خوب یاد گرفتن یک زبان بهتر از یادگیری سطحی دو زبان است.
چطور می توانم به کودکم در یادگیری زبان های بیشتر کمک کنم؟
کودک شما برای یادگیری هر زبانی نیاز به تکرار و تمرین دارد. می توانید از روش های زیر کمک بگیرید:
*« هر یک از والدین یک زبان» : پدر به یک زبان و مادر به زبان دیگر با کودک سخن بگوید.
*«هر مکان یک زبان» : یک زبان در خانه و زبان دیگر در مهدکودک یا مدرسه حرف زده شود.
*«هر فعالیت یک زبان» : برای مثال یک زبان برای استحمام و زبان دیگر در موقع شام بکار رود.
من به دو زبان مسلط هستم و گاهی اوقات هنگام حرف زدن با کودکم از یک زبان به زبان دیگر می پرم ، این امر می تواند موجب تأخیر در یادگیری او شود؟
این مسئله برای افراد دو زبانه پیش می آید و موجب تأخیر در سخن گفتن کودک شما نخواهد شد. رویکرد «هر یک از والدین یک زبان» استفاده از زبان مادری را در خانه امکان پذیر می سازد در حالیکه کودکتان با زبان دومی نیز رو به روست. این امر زمانی مهم می نماید که یکی از دو زبان در بیرون از خانه به طور معمول مورد استفاده قرار نگیرد. کودک شما نیاز دارد اغلب اوقات هر دو زبان را بشنود تا بتواند در آینده آنها را بکار گیرد و حرف بزند.
شما باید تصمیم بگیرید در خانواده و با مهمانانتان با چه زبانی سخن بگویید. اگر یکی از این زبان ها را راحت بکار نمی برید بهتر است به زبان مادری صحبت کنید.
فرزند من قرار است به مهدکودک/ مدرسه برود، در آنجا به زبانی غیر از زبان مادری حرف می زنند. آیا من نیز باید در خانه با او به همان زبان حرف بزنم؟
نه، به حرف زدن به زبان مادری با کودکتان ادامه دهید. کودکانی که در خانه به زبان مادری شان حرف نمی زنند ممکن است آن را فراموش کنند و دیگر نتوانند از آن استفاده کنند و آن را بفهمند.
یادگیری دو زبان می تواند موجب تأخیر در سخن گفتن کودک شود؟
خیر، مغز کودک توانایی یادگیری بیش از یک زبان را دارد. در همه جای دنیا کودکان بدون هیچ مشکلی یاد می گیرند به دو زبان صحبت کنند. در واقع کودکان دو زبانه حرف زدن را مانند کودکان دیگر می آموزند.
فواید یادگیری زبان های دیگر چیست؟
مطالعات نشان می دهند که این کار می تواند به حرف زدن، نوشتن و خواندن کمک کند. کودکانی که با دو زبان سر و کار دارند واژه های بیشتری می دانند، راحت تر و سریعتر صدا ها و دستور زبان را می آموزند.
آیا کودک می تواند زبان سوم و چهارم بیاموزد؟
کودکان می توانند زبان سوم و چهارم را یاد بگیرند اما برای این کار سالهای زیادی فرصت لازم است. تحقیقات نشان می دهد که کودک باید زبان جدید را ، حداقل 30 درصد از روز، بشنود تا بتواند از آن استفاده کند. اگر این زمان کافی نباشد کودک با وجود آنکه آن زبان را می فهمد نمی تواند صحبت کند.
من با کودکم به زبان مادری حرف می زنم اما او به انگلیسی پاسخ می دهد. چه کنم؟
به سخن گفتن به زبان خود ادامه دهید حتی اگر کودکتان با زبان انگلیسی پاسخ شما را می دهد. همین که او زبان شما را می شنود کمک می کند تا آن را فرابگیرد. با هم فیلم ببینید، برایش کتاب بخوانید و با استفاده از زبان مادری با او بازی کنید. فعالیت ها و گردش هایی را همراه خانواده برنامه ریزی کنید که در آن زبان مادری تان بکار گرفته شود. به دنبال برنامه هایی باشید که برای کودکان در نظر گرفته شده است و در آنجا به زبان شما سخن می گویند. از آن ها بهره بگیرید!
کودک من دیر شروع به سخن گفتن کرده است. حرف زدن به دو زبان می تواند این مسئله را حادتر کند؟
نه، این امر که رو به رو شدن با دو زبان ، یادگیری زبان یا سخن گفتن را به تأخیر می اندازد یا موجب بدتر شدن آن خواهد شد ، به هیچ وجه اثبات نشده است. اما کودک در این شرایط با مشکلات مشابهی در بکار گیری دو زبان مواجه خواهد بود.
چه برنامه هایی می تواند به کودک در تقویت زبان کمک کند؟
*از حرکات دست و سر استفاده کنید
*کلمات ساده و رایج را بکار برید
*بر کلمات مهم تأکید کنید
*از جملات کوتاه و ساده استفاده کنید
*هنگام صحبت با کودک آرام و شمرده سخن بگویید
*تکرار، تکرار، تکرار کنید
*در مورد اتفاقاتی که در اطرافتان می افتد حرف یزنید
*زمانی برای بازی فرزندتان با کودکان دیگر در نظر بگیرید
